آموزش صفر تا صد پسوندها در زبان ترکی استانبولی

یکی از مهم‌ترین بخش‌های یادگیری زبان ترکی استانبولی، پسوندها (Ekler) هستند. زبان ترکی زبانی پیوندی (Eklemeli Dil) است؛ یعنی بیشتر معنی‌ها با اضافه کردن پسوندها به ریشه‌ی کلمه ساخته می‌شوند. اگر بتوانید پسوندها را درست یاد بگیرید، درک گرامر و مکالمه برایتان بسیار راحت‌تر خواهد شد.

📘 پسوند در زبان ترکی چیست؟

پسوند یا ek بخشی است که به انتهای یک واژه اضافه می‌شود تا معنی جدیدی بسازد یا نقش کلمه را در جمله تغییر دهد. در ترکی استانبولی، پسوندها جایگزین حرف اضافه در فارسی هستند.

📗 انواع پسوندها در زبان ترکی استانبولی

در زبان ترکی چند نوع پسوند داریم:

• پسوندهای اسمی (İsim Ekleri): برای ساخت اسم یا تغییر نقش آن.
• پسوندهای فعلی (Fiil Ekleri): برای ساخت فعل‌های جدید یا زمان‌های مختلف.
• پسوندهای ملکی (İyelik Ekleri): برای نشان دادن مالکیت.
• پسوندهای حالت (Hâl Ekleri): برای نشان دادن نقش اسم در جمله (مثل مفعول یا جهت).

📙 جدول انواع پسوندهای پرکاربرد ترکی استانبولی

نوع پسوند	پسوند ترکی	کاربرد	مثال	ترجمه
ملکی (İyelik)	-im / -in / -i / -imiz / -iniz / -leri	برای نشان دادن مالکیت	evim, kitabın, arabası	خانه‌ام، کتابت، ماشینش
مفعولی (Belirtme Hâli)	-ı / -i / -u / -ü	برای نشان دادن مفعول مستقیم	Kitabı okudum	کتاب را خواندم
مکانی (Bulunma Hâli)	-da / -de / -ta / -te	برای بیان مکان یا وضعیت	Evdeyim	در خانه‌ام
جهتی (Yönelme Hâli)	-a / -e	برای بیان جهت حرکت	Okula gidiyorum	به مدرسه می‌روم
جدایی (Ayrılma Hâli)	-dan / -den / -tan / -ten	برای بیان جدا شدن یا خروج از جایی	Evden çıktım	از خانه بیرون آمدم
فاعل (Yapan Ek)	-ci / -cı / -cu / -cü	برای ساخت اسم فاعل	öğretmen → öğretmenci	معلمی
کوچک‌کننده (Küçültme Ek)	-cik / -cık / -cuk / -cük	برای بیان کوچکی یا صمیمیت	evcik, kedicik	خونه کوچولو، گربه کوچولو

💡 نکته مهم درباره هماهنگی واکه‌ها (Ünlü Uyumu)

در ترکی استانبولی، پسوندها با توجه به واکه‌های واژه‌ی اصلی تغییر می‌کنند. برای مثال:

• ev → evde ✅
• okul → okulda ✅
• şehir → şehirde ✅

📒 مثال‌های ترکیبی

• Kitap + lar → Kitaplar (کتاب‌ها)
• Ev + im → Evim (خانه‌ام)
• Gör + mek → Görmek (دیدن)
• Yaz + dım → Yazdım (نوشتم)

 

اگر شما هم به دنبال آموزش زبان ترکی استانبولی هستید باید بدانید که برای یادگیری حرفه ای این زبان، نیاز به فراگیری سرفصل های مختلفی دارید که یکی از آن ها، پسوندها در زبان ترکی استانبولی هستند. پسوندها هجاها و آواهایی هستند که به تنهایی معنایی ندارند پس به ریشه اسم یا فعل اضافه می‌شوند و ساختار آن واژه را تغییر می دهند. هر کدام از انواع پسوندها می‌توانند صیغه فعل، عملکرد کلمه و… را به مخاطب نشان داده و فهم جمله را آسان تر می کنند. علاوه بر این ها، از وظایف دیگر پسوندها در ترکی استانبولی می توان به امکان ساخت کلمات جدید، سوالی کردن جمله، منفی کردن اسم و یا فعل و … اشاره کرد.

در بحث آموزش گرامر ترکی استانبولی پسوندها اهمیت زیادی دارند. بدون یادگیری انواع پسوندها در زبان ترکی استانبولی به هیچ عنوان نمی‌توانید به شناخت کامل از این زبان شیرین و فوق العاده برسید.

انواع پسوندها در زبان ترکی استانبولی

در این مقاله از آموزش کامل زبان ترکی استانبولی با راهنمای قدم به قدم فارسی درباره پسوندها توضیحات خلاصه و مفیدی به شما ارائه می‌کنیم. اما اگر بیشتر به آموزش های تخصصی برای مهاجرت و یا تقویت زبان ترکی خود دارید، دوره زبان ترکی استانبولی بهترین گزینه برای شماست. در ادامه با پسوندهای زبان ترکی استانبولی آشنا خواهید شد. این پسوندها عبارتند از:

• پسوند های ler و lar
• پسوند dir
• پسوند li
• پسوندهای صفت ساز
• پسوند های اسم ساز
• پسوندهای مالکیت
• پسوندهای سوالی

پسوند lar و ler برای جمع بستن در ترکی استانبولی (درس سوم)

در وب سایت زبان ترکی محمود قیمی می توانید دروس مختلفی از آموزش زبان ترکی را به صورت رایگان دریافت کنید. پسوند lar- و ler- در زبان ترکی استانبولی برای جمع بستن استفاده می شود.

برای مشاهده درس اول (حروف الفبای ترکی) و برای مشاهده درس دوم (ضمایر شخصی ترکی استانبولی) کافیست کلیک کنید.

پسوند lar برای حروف صدا دار a،ı،o و u استفاده می شود. اما برای پسوند ler زمانی استفاده می کنیم که حروف صدا دار e،i،ö و ü وجود داشته باشد.

فارسی	ترکی
ماشین > ماشین ها	Araba > Arabalar
میز > میزها	Masa > Masalar
مدرسه > مدرسه ها	Okul > Okullar

و اما جمع هایی که با پسوند ler استفاده می شوند.

فارسی	ترکی
خانه > خانه ها	ev > evler
قلم > قلم ها	Kalem > Kalemler
مسجد > مسجدها	Cami > Camiler

پسوند dir در ترکی استانبولی

پسوند dir/ dır/ dur/ dür در زبان ترکی استانبولی به فعل و صفت متصل می‌شود. این پسوند برای تاکید بیش تر و یا بیان وقایع تاریخی، علمی و سیاسی به کار برده می‌شود. مثال:

فارسی	ترکی
مدیر مدرسه فرهنگیان باید سخت گیری کند.	Farhangyan okulunun müdürü katı olmalıdır.
آب سماور در حال جوشیدن بود.	Samavar suyu kaynamaktadır.

پسوند li در ترکی استانبولی

پسوند li/ lı/ lu/ lü در زبان ترکی استانبولی با اتصال به یک کلمه یک ویژگی یا خصوصیتی که مربوط به آن واژه است را نشان می‌دهد. به عبارتی معنای شامل را به جمله اضافه می‌کند.

در صورتی که li به انتهای اسم اضافه شود، معنای صفت می‌سازد.

اگر به انتهای مناطق، شهر‌ها و یا کشورها متصل شود نیز معنای اهل آن منطقه بودن را می‌دهد.

برای درک بهتر معنای پسوند li در ترکی استانبولی به مثال‌های زیر توجه کنید:

فارسی	ترکی
من یک تخت خواب با یک تشک نرم می‌خواهم.	Yumuşak şilteli bir yatak istiyorum.
دختر مریم بسیار باهوش است.	Meryem’in kızı çok akıllıdır.
آن پیرزن زیبا که در روستا زندگی می‌کند، مادرش ایرانی و پدرش چینی است.	Köyde yaşayan o güzel yaşlı kadın, annesi İranlı, babası Çinli.

پسوندهای صفت ساز در ترکی استانبولی

پسوندهایی که در زبان ترکی استانبولی صفت می‌سازند بر دو نوع صفت سازهای مثبت و صفت سازهای منفی تقسیم می‌شوند.

پسوند li، که پیش از این به آن اشاره شد در ترکی استانبولی پسوند صفت سازی است که پسوندهای مثبت می‌سازد. یه طور مثال: باعشق صفت مثبتی است که در زبان ترکی ترجمه sevgi dolu می‌شود.

پسوند siz، پسوند صفت ساز دیگری در این زبان شیرین و فوق العاده است که صفت‌های منفی را می‌سازد. پسوند صفت ساز منفی در زبان فارسی بی یا بدون معنی می‌شود. مثال:

فارسی	ترکی
غذای افراد مبتلا به فشارخون بالا باید بی نمک باشد.	Tansiyonu yüksek olan kişilerin yemekleri tuzsuz olmalıdır.
راننده بی فرهنگ، قوانین راهنمایی رانندگی را رعایت نمی‌کند.	kültürsüz sürücü trafik kurallarına uymaz.

نکته: بسیاری از کلمات رکیک به زبان ترکی استانبولی به کمک پسوند صفت ساز منفی siz ساخته می‌شوند. مثال: معادل کلمه بی حیثیت در زبان ترکی، Haysiyetsiz می‌باشد.

بخش دیگری از پسوندهای صفت ساز به پسوندهای ایجادکننده صفات تفضیلی مربوط می شوند. پسوندهای تفضیلی تر و ترین در زبان ترکی برای مقایسه دو چیز مورد استفاده قرار می گیرند. 

از آن جایی که پسوند ها در زبان ترکی استانبولی نقش مهمی را ایفا می‌کنند، برای یادگیری امر مهمی مثل صرف افعال در زبان ترکی استانبولی باید برای هر زمان از پسوند مخصوص همان زمان ساتفاده کنید تا بتوانید هر فعل را در زمان دقیق خودش با پسوند مناسب آن صرف کنید.

پسوندهای اسم ساز در ترکی استانبولی

پسوندهای اسم ساز در ترکی استانبولی به دو طریق اسم جدیدی می‌سازند:

1. با اضافه شدن به یک اسم دیگر
2. با اضافه شدن به ریشه افعال

انواع پسوندهای اسم سازی که با متصل شدن به اسم دیگری ساخته می‌شوند شامل: Lık/ ce/ ci/ li/ siz/ ki/ ti/ cil/ daş/ gil/ leyin/ nci/ er/ cik‌ می‌باشد. مثال:

فارسی	ترکی	فارسی	ترکی
قفسه کتاب	Kitaplık	بی خانمان	Evsiz
حقوق ماهیانه	Aylık	شهروند	Vatandaş
بچه روزنامه فروش	Gazeteci çocuk	اول	Birinci
با تجربه	Tecrübeli	هنگام صبح	Sabahleyin

پسوندهای اسم سازی که با اضافه شدن به ریشه فعل اسامی جدید می‌سازند، شامل: ma/ me/ mak/ mek/ iş/ ış/ üş/ uş می‌باشد. مثال:

فارسی	ترکی	فارسی	ترکی
مطالعه	okuma	بازگشت	Dönüş
نوشتن	Yazmak	خرید	Alışveriş

پسوندهای مالکیت در ترکی استانبولی

پسوندهای مالکیت در زبان ترکی استانبولی به اسم‌های خاص و بعضی از نقش‌ها و همچنین فعل‌ها متصل می‌شود. پسوندهای ملکی وقتی که در کنار فعل قرار می‌گیرند، صیغه فعل را مشخص می‌کنند و زمانی که در کنار اسم قرار می‌گیرند، مالکیت آن شخص را بر کسی یا چیزی نشان می‌دهند. برای یادگیری این مبحث به شما توصیه می‌کنیم از کتاب های کمک آموزشی زبان ترکی استفاده کنید. پیشنهاد می‌کنیم به مقاله  راهنمای انتخاب بهترین کتاب آموزش ترکی استانبولی در سایت زبان ترکی مراجعه کنید تا لیست بهترین و مناسب ترین کتاب های آموزش زبان ترکی را مشاهده کنید.

مثال:

فارسی	ترکی	فارسی	ترکی
دوست من	arkadaşım	دوست ما	arkadaşımız
دوست تو	arkadaşın	دوست شما	Arkadaşınız
دوست او	Arkadaşı	دوست آن‌ها	Arkadaşı

با پسوند قبل از و بعد از در ترکی استانبولی آشنا شوید.

پسوند‌های سوالی در ترکی استانبولی

برای سوالی کردن جملات در زبان ترکی استانبولی در زمان های مختلف از جمله زمان آینده در ترکی استانبولی، پسوندهای سوالی به کار برده می‌شوند. پسوندهای سوالی در ترکی استانبولی در انتهای فعل و یا در انتهای اسم قرارمی‌گیرند. این پسوندها در نوشتار جدا از کلمه قبل آن نوشته می‌شوند اما در مقابل هر پسوندی که پس از پسوند سوالی به کلمه اضافه ‌شود به آن می‌چسبد.

انواع پسوندهای سوالی در ترکی استانبولی شامل: mi/ mı/ mu/ mü  می‌باشد. هر یک از آن‌ها متناسب با آخرین حرف صدادار به واژه متصل می‌شوند. به مثال‌های زیر دقت کنید:

فارسی	ترکی
قرار بود بیای؟	Gelecek miydin?
تو هستی؟	Sen misin?
کسی که صدایت زد، این بچه بود؟	Seni çağıran bu çocuk muydu?

و اما سخن آخر در مورد پسوندها در زبان ترکی استانبولی

همانطور که بیان شد زبان ترکی، تماما حول محور پسوند ها می چرخد و در نتیجه یادگیری عالی این پسوند ها به رشد شما در آموزش های زبان ترکی به شدت کمک می کند. پسوندها در زبان ترکی استانبولی با اتصال به کلمه اصلی در نقش‌های مختلف ظاهر شده و معنی آن کلمه و یا حتی جمله‌ را تغییر می‌دهند. آشنایی با انواع پسوندهای پرکاربرد در این زبان، ادامه مسیر آموزش و یادگیری را برای زبان آموزان بسیار راحت می‌کند. این مقاله در سایت مدرس زبان ترکی استانبولی در اختیار شما قرار گرفت.

🎯 نتیجه‌گیری

درک درست پسوندها در زبان ترکی استانبولی کلید روان صحبت کردن و درست نوشتن است. هرچه بیشتر تمرین کنید، کاربرد آن‌ها را طبیعی‌تر یاد خواهید گرفت.

💬 پیشنهاد آموزشی

اگر می‌خواهید تمام پسوندها، زمان‌ها و ساختارهای گرامری ترکی استانبولی را با مثال و تمرین یاد بگیرید، پیشنهاد ما شرکت در دوره آموزش زبان ترکی استانبولی سلام ترکیه است. این دوره شامل ویدیوهای آموزشی، تمرین‌های کاربردی و پشتیبانی مدرس است.